Od 30 kwietnia 2016 r. może być to mocno utrudnione, ale…nie jest niemożliwe!
Zgodnie z aktualnie obowiązującymi zasadami obrotu ziemią rolną istnieje możliwość zakupu nieruchomości rolnej o powierzchni do 300 ha, położonej w innej gminie aniżeli gmina, w której zamieszkuje nabywca lub ewentualnie z nią graniczącej, ale pod warunkiem, że Agencja Nieruchomości Rolnych nie skorzysta z prawa pierwokupu. Oznacza to tym samym, iż umowa nieruchomości rolnej w przypadku gdy miejsce zamieszkania nabywcy jest w innej gminie musi zostać zawarta pod warunkiem niewykonania prawa pierwokupu. Istotne jest przy tym również to, iż w przypadku zbiegu prawa pierwokupu na rzecz kilku podmiotów, konieczne jest zawarcie umowy pod warunkiem niewykonania wszystkich praw pierwokupu.
Zawiadomienie kolejnego uprawnionego o prawie pierwokupu powinno nastąpić dopiero po upływie terminu do wykonania prawa pierwokupu przez wcześniej uprawnionego bądź po złożeniu przez niego oświadczenia o niewykonaniu tego prawa. Gdy uprawnionym do pierwokupu jest Agencja Nieruchomości Rolnych zawiadomienie kieruje się do właściwego oddziału terenowego Agencji.
W praktyce oznacza to, iż w takiej sytuacji zachodzi konieczność zawarcia dwóch umów: najpierw umowy warunkowej, czyli zawartej pod warunkiem, że ANR nie skorzysta z prawa pierwokupu, a następnie umowy definitywnej, przenoszącej własność. Po zawarciu umowy warunkowej niezbędne jest zawiadomienie Agencji Nieruchomości Rolnych o zawarciu umowy warunkowej. Agencja ma miesiąc czasu złożenie oświadczenia o wykonaniu prawa pierwokupu. Agencja wysyła zobowiązanemu z prawa pierwokupu oświadczenie w formie aktu notarialnego o wykonaniu prawa pierwokupu przesyłką poleconą nadaną za potwierdzeniem odbioru w placówce pocztowej operatora pocztowego, a następnie publikuje na stronie podmiotowej w Biuletynie Informacji Publicznej Agencji. Agencja Nieruchomości Rolnych, w każdym przypadku zawiadomienia jej o treści umowy warunkowej, udzieli notariuszowi sporządzającemu tę umowę pisemnej odpowiedzi, bez względu na to czy przysługujące jej uprawnienie wykona, czy też z niego zrezygnuje. Oznacza to, że w zasadzie w praktyce nie będzie się korzystać z milczącego zajęcia stanowiska w sprawie pierwokupu (upływ terminu), jednakże nie udzielenie odpowiedzi pomimo upływu terminu ustawowego nie wstrzymuje zawarcia umowy przenoszącej własność. To oznacza, że brak reakcji ze strony Agencji w terminie umożliwia zawarcie umowy przenoszącej własność.
Zatem nie jest tak źle, jak mogłoby się wydawać…