Bardzo ciekawe orzeczenie Sądu Najwyższego z 16 listopada 2016 r. sygn. akt I CSK 807/15 dotyczące spadków. SN orzekł w nim mianowicie, że w postępowaniu o stwierdzenie nabycia spadku wnioskodawca nie musi wyręczać sądu i wskazywać uczestników postępowania, czyli innych spadkobierców ! Jak to należy rozumieć?
A zatem, w sprawach o stwierdzenie nabycia spadku, sąd z urzędu bada kto jest spadkobiercą (art. 670 k.p.c.). Według art. 677 § 1 k.p.c., sąd stwierdzi nabycie spadku przez spadkobierców, choćby były nimi inne osoby niż te, które wskazuje wnioskodawca oraz uczestnicy postępowania. Co z tego wynika?
To że sąd ma obowiązek ustalić, kto jest faktycznie spadkobiercą zmarłego. Zdaniem SN „związanie sądu twierdzeniami wniosku dotyczy tylko osoby spadkodawcy, a w pozostałym zakresie sąd spadku orzeka w ramach wyznaczonych normami prawa materialnego oraz wynikami przeprowadzonego postępowania dowodowego”.
Ustalenie danych personalnych spadkobiercy może się opierać na podstawie aktów stanu cywilnego (akt urodzenia, akt zgonu, akt małżeństwa), które nie mogą być zastąpione przez inne dowody. Z drugiej strony jednakże nieprzedłożenie aktu stanu cywilnego osoby, która w zgodnie z zapewnieniami spadkowymi uczestników mogłaby być spadkobiercą nie może doprowadzić do odmówienia takiej osobie przymiotu spadkobiercy. Nie stanowi to również braku formalnego wniosku. Sąd spadku by ustalić spadkobierców w takiej sytuacji powinien we własnym zakresie podjąć działania w celu pozyskania aktów stanu cywilnego tych osób.